-آیا رفتن به یک میهمانی پر از افراد غریبه و جور واجور برای شما سخت و آزار دهنده است؟
-آیا پرسیدن یک سؤال درسی از همکلاسیتان که از جنس مخالف است، مثل کوه کندن برایتان دشوار است؟
-اتفاق افتاده است که شما را به کسانی معرفی کنند، ولی بلافاصله بعد از آشنایی، اسامی آنها را فراموش کنید وندانید آنها را چه صدا بزنید؟
-آیا می‌خواهید در یک مصاحبه شغلی اثر خوبی از خود بجا بگذارید یا آنقدر عصبی می‌شوید که به زحمت می‌توانید صحبت کنید؟
اگر پاسخ شما به همه سؤالات بالا مثبت است یا کاملاً مثبت نیست، ولی میل دارید در مرحله بالاتری قرار بگیرید، دانستن مطالبی در مورد هوش اجتماعی برای شما مفید است.
هوش اجتماعی یعنی قدرت کنار آمدن و ارتباط برقرار کردن با دیگران
محمد جانبلاغی شیوه‌های تقویت هوش اجتماعی را در ۸ مرحله ارائه برای شما ارائه می دهد که هر مرحله مکمل بخش قبلی و یاریگر مرحله بعدی است.
مرحله اول؛ هنر استفاده از زبان بدن:
بدن انسان ابزار فوق‌العاده‌ای است که دائماً در حال اجرای موسیقی ارتباط است. اگر نواختن این ساز را یاد بگیرید، پاداش اجتماعی بزرگی دریافت می‌کنید. بدن شما بدون ادای حتی یک کلمه با مردم و محیط اطراف ارتباط برقرار می‌کند.
اگر قانون زبان غیر کلامی را بشناسید، می‌توانید علاوه بر پیش‌بینی افکار و اعمال دیگران، هوش اجتماعیتان را ارتقا داده و از آن به نفع خودتان استفاده کنید. حتی در موقعیتهایی که کمترین میزان اعتماد به نفس را دارید، اگر محکم بایستید و مستقیماً در چشمان طرف مقابل نگاه کنید، هاله‌ای از اعتماد به نفس را از خودتان به نمایش خواهید گذاشت و هرچه نقش کسی را که اعتماد به نفس دارد بیشتر بازی کنید، این حالت بیشتر در شما افزایش خواهد یافت.
تحقیقات نشان می‌دهد که حرف زدن و حرکات بدنی، محور عملکرد فکر هستند و موجب انجام یک سلسله عملیات فکری می‌شوند. تواناییهای حاصل از تقویت هوش اجتماعی در مدارس موفقیتهای زیادی به وجود آورده است. در آزمونی که توسط جامعه روان‌شناسان آمریکا انجام شد، مشخص شد بچه‌هایی که می‌توانند حرکات بدنی را درک کنند، از نظر عاطفی و روانی از بقیه باثبات‌تر و در درس نیز موفقترند.
برای تقویت این مهارت:
۱.لبخند بزنید
۲.حرکات بدنتان را با کلماتتان هماهنگ کنید.
۳.هماهنگی یا ناهماهنگی دیگران را زیر نظر بگیرید.
۴.در دیدار با دیگران خوشامدگو و مشتاق باشید.
۵.از حرکات محبت‌آمیز استفاده کنید و یادتان باشد که همه دنیا صحنه تئاتر است. پس هم مراقب حرکات و احساسات خود و هم مراقب حرکات و احساسات تماشاگرانتان باشید.
مرحله دوم؛ هنر گوش کردن یا شنونده بودن:
گوش کردن به حرفهای طرف مقابل یکی از بهترین و مؤثرترین راههایی است که نشان می‌دهد او برای ما جالب است. منظور این است که واقعاً گوش کنیم، یعنی چنان به حرفهایش توجه کنیم که انگار خودمان می‌خواهیم درباره موضوعی حرف بزنیم. اینگونه گوش کردن نشان می‌دهد که آن شخص برای ما مهم است و ما به عنوان یک فرد برای او ارزش قائلیم. وقتی چنین رفتاری از خود نشان دهیم، آن شخص نیز نسبت به ما واکنش مثبت نشان خواهد داد.
برای تقویت این مهارت:
۱.وقتی گوش نمی‌کنید تظاهر به گوش دادن نکنید.
۲.نشان دهید که موضوع برای شما جالب است و هنگام گوش دادن به کارهای جانبی نپردازید.
۳.با گوینده بیش از حد بحث نکنید، طوری که موضوع اصلی گم شود.
۴.بیش از حد هیجان نشان ندهید.
۵.بیشتر بر موضوع اصلی تکیه کنید تا موضوعات جانبی.
۶.با موضوع یک بُعدی برخورد نکنید.
مرحله سوم،؛برقراری ارتباط:
هدف از گفتگو و ارتباط برقرار کردن با دیگران، تبادل افکار یا اطلاعات است. در این راستا نکته مهم این است که آنها احساس کنند مهم هستند و برای شما اهمیت دارند. محمد جانبلاغی در آموزش هایش می‌گوید: به مردم شانس مطرح بودن بدهیم، در نتیجه آنها هم خود به‌خود با ما دوستانه‌تر رفتار می‌کنند و هم مساعدت بیشتری ارائه می‌دهند. افرادی که از هوش اجتماعی خوبی برخوردارند، همیشه در اولین برخورد و آشنایی در مجالس و محافل، تأثیر گرم و مثبتی بر دیگران می‌گذارند.
برای تقویت این مهارت:
۱.از حرکات بدنی مثبت استفاده کنید. با اعتماد به نفس و پرانرژی بایستید. با مردم مطمئن و محکم دست بدهید و وقتی به دیگران معرفی می‌شوید در چشم آنها نگاه کنید.
۲.وقتی با کسی صحبت می‌کنید، ارتباط چشمی منظم با او برقرار کنید و نشان دهید که برای شخص مقابل احترام قائلید. مطمئناً همین احترام را هم برای خودتان جلب خواهید کرد.
۳.به لباس پوشیدنتان اهمیت بدهید. برای یک مصاحبه شغلی، تحصیلی وغیره همیشه منظم و تمیز بروید.
۴. زمان خداحافظی با لبخند و شادی و حرفهای مثبت صحنه ملاقات را ترک کنید.
تحقیقات «شلتون کوهن» در دانشکاه «کارنگی» نشان داد، کسانی که از تحرک اجتماعی بیشتری برخوردارند، زندگی سالمتر و طولانیتری دارند. «کوهن» می‌گوید روابط اجتماعی به تنهایی کافی نیست، تنوع آن نیز مهم است. او و همکارانش بعد از انجام تحقیقات روی ۱۵۱ زن و ۱۲۵ مرد داوطلب به این نتیجه رسیدند که کسانی که فعالیت متنوع اجتماعی بیشتری دارند، قدرت دفاعی بدنشان بیشتر است و به اصطلاح روان سالمتری دارند.
روان سالم با عث می‌شود سیستم دفاعی بدن با راندمان بالاتری کار کند.
مرحله چهارم؛ درخشیدن در جمع:
برای موفقیت در محیط کار که عده زیادی در آنجا مشغول به کار هستند، باید راههای موفقیت را یاد گرفت، تمرین کرد و توسعه داد. اگر از ابتدا از دیگران کمک بخواهید یا شکایت کنید که آنجا را دوست ندارید، مسلماً در شروع کار تصویر مثبتی از خود نشان نمی‌دهید. با چهره مطمئن شروع به کار کنید. تا آنجا که ممکن است آرام باشید و با دیگران آرام برخورد کنید. حرکات بدنی مناسبی بکار ببرید و از قابلیت شنونده بودن استفاده کنید.
اگر می‌خواهید از نظر اجتماعی موفق باشید، باید معاشرت و ارتباط خود را با دیگران بیشتر کنید. سعی کنید نام افراد را به خاطر بسپارید. افراد موفق اطلاعات دقیقی راجع به خصوصیات دوستان، همکاران، مشتریان و آشنایان خود دارند و این اطلاعات را حفظ می‌کنند؛
چیزهایی که در دیگران احساس ناخوشایند ایجاد می‌کند. در نظر داشته باشید در جمع فقط به احساسات خودتان توجه نکنید؛ توجه به احساسات و موقعیت دیگران نتایج باارزشی برایتان به ارمغان خواهد آورد. این کار نشان می‌دهد که شما شخص باملاحظه‌ای هستید.
مرحله پنجم؛ طرز برخورد بدون قضاوت:
خصوصیتی که تقریباً جزء صفات ذاتی ما شده این است که دیگران را دسته‌بندی کنیم. مثلاً بگوییم دخترها در ریاضیات ضعیفند؛ پسرها خشن هستند؛ زنها به درد قضاوت نمی‌خورند و غیره. برچسب زدن و تعصب میان ما رواج دارد. کلیشه‌ای رفتار کردن یکی از قوانین هوش اجتماعی را می‌شکند و به این معنی است که با هرکسی به همان صورتی که هست و استحقاق دارد، برخورد نمی‌کنیم. در برخورد با افراد لحظه‌ای تأمل کنید و اجازه دهید چشم و مغزتان راجع به شخص مورد نظر اطلاعات کافی کسب کند. این همان قدرت درونی است که به شما امکان می‌دهد در جلسات یا ملاقاتها افراد را به درستی و همان‌طور که هستند ارزیابی کنید و واکنش مناسب نشان دهید.
برای تقویت این مهارت :
۱.تعصبات خود را شناسایی کنید.
۲.مکالمات خودتان را در جمع خانواده، محل کار، تحصیل و غیره بررسی کنید و ببینید در گفتگوهای خود چقدر به دیگران برچسب می‌زنید.
۳.مکالمات درونیتان را بررسی کنید و ببینید چقدر به خود برچسب بی‌عرضه، ترسو، احمق و غیره می‌زنید. تمام این افکار و رفتارها باید شناسایی و کنترل شوند.
مرحله ششم؛ تعامل (چطور دوست پیدا کنیم و بر دیگران تأثیر بگذاریم):
تعامل یا کنار آمدن با مردم یکی از مهمترین مهارتهای هوش اجتماعی است و هدف آن این است که از تمام زوایا به توافق برسیم؛ به طوری که هرکس احساس خوبی نسبت به رابطه خود داشته باشد. تفاوت بین حل و فصل منصفانه معاملات از طریق هوش اجتماعی و راه حلهای مرسوم در اجتماع را می‌توان در هنر رزمی «آیکیدو» مشاهده کرد. در «آیکیدو» که به معنای هماهنگی است و بر اساس خواندن فکر طرف مقابل و حرکات بدنی او بنا شده، اگر کسی بخواهد به شما مشت بزند، نیازی نیست دفاع کنید، بلکه کافی است با هماهنگی، بدن خود و طرف مقابل را از مسیر ضربه خارج کنید.
برای تقویت این مهارت:
۱. در تعامل با دیگران، اول دقیقاً مشخص کنید که چه می‌خواهید و ببینید بالاترین هزینه‌ای که حاضرید برای آن بپردازید چقدر است. این هزینه می‌تواند شامل پول، وقت، عواطف یا هر چیز دیگری باشد.
۲. تا آنجا که ممکن است همه اطلاعات موجود را در اختیار داشته باشید.
۳. همزمان با توجه به اهداف خودتان، از اهداف طرف مقابل نیز آگاه شوید.
۴. زمان‌بندی داشته باشید، یعنی خود را شتابزده نشان ندهید.
۵. به پیامهای بدنی که توسط دیگران ارسال می‌شود توجه کنید.
۶. همیشه با نیت برد دوجانبه وارد جلسات شوید، طوری که طرف مقابل احساس کند شما به فکر منافع او هستید.
مرحله هفتم؛ علائم موفقیت اجتماعی:
کیفیتهای ضروری برای هوش اجتماعی عبارتند از:
۱.اعتماد به نفس
۲.تجسم و تفکر درباره زندگی، یعنی داشتن هدف و مقصد
۳. دوست داشتن دیگران
۴.احترام گذاشتن به دیگران
۵.قدرت درک حرکات بدنی دیگران و استفاده درست از حرکات بدنی
۶. دانستن این موضوع که چه وقت صحبت کنید و چه وقت گوش بدهید.
۷.داشتن ذهنیت مثبت
۸. استفاده از تمام ظرفیت مغز (در روابطمان از هردو نیمکره مغز استفاده کنیم)
مرحله هشتم؛ انواع هوش:
هوش اجتماعی یکی از ده هوشی است که هریک از ما داریم. هوش را به طور معمول به سه وجه «هوش کلامی»، «هوش عددی» و «هوش حجمی» تقسیم کرده‌اند و تستهای هوش نیز بر همین اساس به وجود آمده‌اند.
جدا از اینها ما دارای هوش خلاق، عاطفی، جسمانی، شخصیتی، جسمی و معنوی هم هستیم. نکته جالب راجع به هوشهای متعددمان این است که هرکدام علاوه بر تقویت دیگری، می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند.
هوش حجمی: به شما امکان می‌دهد اشیا را طوری در محیط اطرافتان قرار دهید که برای دیگران خوشایند باشد.
هوش جسمانی: کسانی که از نظر جسمانی قویتر هستند و اندام مناسبی دارند، ارتباط بیشتری با دیگران برقرار می‌کنند. بدنهای سالم و ورزشکار دارای سیستم دفاعی بهتر و حافظه قویتری هستند.
هوش حسی: توانایی استفاده از حواس بینایی، چشایی، بویایی و لامسه برای گسترش هوش اجتماعیتان است.
هوش کلامی: رابطه نزدیکی با هوش اجتماعی دارد. تعادل میان کلماتی که بر زبان می‌آورید، سرعتی که می‌توانید کلمات را به رهم ربط دهید و از آنها استفاده کنید، شفافیت کلماتی که در جمله‌ها بکار می‌برید و حرکات بدنی که در هنگام بیان کلمات بکار می‌گیرید، بسیار مهم است.
هوش خلاق: یعنی توانایی استفاده همزمان از دو نیمکره مغز به منظور خلق و ابراز بهترین ایده‌ها.
شما با بکارگیری تکنیکهای مطرح شده می‌توانید روابط جدید و درستی با دیگران برقرار کنید و در موقعیتهای اجتماعی به عنوان فردی موفق ظاهر شوید.
موفق باشید
محمد جانبلاغی