هر انسانی آرمان ها و آرزوهایی دارد که در صدد دستیابی به آنهاست. به عبارت دیگر ، هر انسانی دارای “خودآرمانی” است که سعی دارد خود را شبیه آن سازد و به آن برساند.
خودآرمانی به ما انگیزه تلاش می دهد و اهداف ما را تنظیم می کند، اما گاهی اوقات این خود آرمانی غیر قابل دسترسی است، زیرا دسترسی به آن فراتر از توانایی یک انسان معمولی است. در این حالت، فردی که چنین آرمان هایی دارد، از خود ناخشنود می شود و خود را سرزنش می کند. ناخشنودی از خود به سرزنش خود منتهی می شود . در این صورت عزت نفس آسیب می بیند و سبب می شود که فرد در دام افسردگی بیفتد.
خودآرمانی در افراد کمال گرا قابل دستیابی نیست، این افراد به طور دائم در مقایسه خود واقعی ( آنچه که هستند) با خود آرمانی( آنچه که می خواهند باشند) هستند این مقایسه ها بر نارضایتی و خشم آنها از خود می افزاید و دقیقاً به این سبب است که این افراد در معرض افسردگی قرار دارند.
اگر مایل اید از شر کمال گرایی رها شوید به فاصله بین خود واقعی و خود آرمانی توجه کنید. اگر فاصله بین آنها زیاد است از خود بپرسید چه انتظاری از خود دارم؟ خودآرمانی من دارای چه ویژگی های است؟ آیا این امکان وجود دارد که به آنها برسم؟
در صورتی که احساس می کنید از خودتان راضی نیستید و خود را زیاد سرزنش می کنید باید برای این خود آرمانی فکری بکنید.عدم رضایت و ناخشنودی از خود به این معناست که شما آنچه که می خواهید، نیستید. به راستی شما می خواهید چه کسی باشید؟
آیا انتظاری که از خود دارید، قابل دستیابی است؟
در صورتی که انتظارات شما قابل دست یابی نباشد باید آنها را تغییر دهید و به خود آسان بگیرید و سعی کنید انتظارات و اهداف خود را متناسب با توان و امکانات مادی و معنوی خود انتخاب کنید. بهترین حالت این است که:
- فاصله بین خود واقعی و خود آرمانی کم یا معقول باشد. از دیگر سو در صورتی که از خود واقعی ( آنچه که هستید) راضی نیستید سعی کنید رفتارتان را تغییر دهید، رفتارهایی که از آنها راضی نیستید یا از نظر شما پذیرفتنی نیست با کمک یک روان شناس قابل تغییر است. البته در برخی موارد هم خودتان به تنهایی می توانید در تغییر رفتارتان بکوشید.
در اهدافتان تجدید نظر کنید. اهداف بزرگ، طولانی مدت، آرمانی و دور از دسترس را به اهداف واقع بینانه تبدیل کنید.
- از خودتان بپرسید آیا آرمان ها و انتظارات من با واقعیت منطبق است؟ درباره آرمان ها و انتظارات خود از زندگی با افراد با تجربه و متخصص صحبت کنید و نظر آنها را جویا شوید.
- به نقش هایی که معمولاً در زندگی ایفا می کنید توجه کنید و برای نواقص هر نقش برنامه ریزی کنید.
هر انسانی در زندگی نقش هایی به عهده دارد: نقش مادر، همسر، فرزند، دوست، همکار، معلم، دانشجو، پزشک، فرزند، شهروند، مسلمان و مانند آن.
انسان سالم و متعادل سعی می کند در همه این نقش ها نسبتاً خوب عمل کند. در برخی افراد از جمله افرادی که عزت نفس کمی دارند، برخی نقش ها کنار گذاشته می شود و یا به خوبی ایفا نمی گردد.
شما در این باره چه دیدگاهی دارید…؟
دوستدارتان
