DSM 5 سلکتیو میوتیسم یا لالی انتخابی را جزو اختلالات اضطرابی می داند زیرا اضطراب مانع از حرف زدن افراد (اکثرا کودکان) می شود.
کودکان مبتلا به لالی انتخابی وقتی در تعاملات اجتماعی با دیگران قرار می گیرند، سر صحبت را باز نمی کنند یا وقتی دیگران با آنها حرف می زنند جواب نمی دهند.
این حرف نزدن هم در تعاملات اجتماعی با کودکان و هم در تعاملات اجتماعی با بزرگسالان روی می دهد. این کودکان در خانه خود و در حضور اعضای درجه یک خانواده حرف می زنند اما معمولا حتی جلوی دوستان صمیمی یا خویشاوندان درجه دو نیز حرف نمی زنند (مثلا مادربزرگ، پدربزرگ).
این اختلال معمولا با اضطراب اجتماعی شدیدی همراه است. کودکان مبتلا به لالی انتخابی معمولا از حرف زدن در مدرسه امتناع می کنند که به مشکلات آموزشی منجر می شود. از جمله سایر ویژگی های این کودکان می توان از موارد زیر نام برد:
خجالتی بودن مفرط، ترس از خجالت کشیدن جلوی دیگران، انزوای اجتماعی و گوشه گیری، چسبیدن به مادر، قشقرق راه انداختن، یا رفتارهای نافرمانی در سطح خفیف. این کودکان گاهی برای ارتباط برقرار کردن از وسایل غیر گفتاری یا غیر کلامی مانند اشاره کردن یا نوشتن استفاده می کنند.
ملاک های تشخیصی
برای تشخیص اختلال لالی انتخابی معیار های زیر مطرح شده است.
- A . ناتوانی مداوم در صحبت کردن در موقعیت های اجتماعی که انتظار صحبت کردن در آنها می رود (مثلا در مدرسه) با وجود صحبت کردن در موقعیت های دیگر.
- B . این اختلال، پیشرفت تحصیلی یا شغلی یا ارتباط اجتماعی را مختل می کند.
- C . ناتوانی صحبت کردن ناشی از آگاه نبودن از زبان گفتاری لازم در موقعیت های اجتماعی یا احساس راحتی نکردن از آن نیست.
- D . این اختلال با یک اختلال ارتباطی توجیه نمی شود.
شیوع و علل
لالی انتخابی اختلال تقریبا نادری است و شروع آن معمولا قبل از ۵ سالگی می باشد، اما ممکن است تا ورود کودک به مدرسه مورد توجه قرار نگیرد. زیرا در این زمان است که تعامل اجتماعی افزایش می یابد و کودک مجبور به انجام دادن تکالیفی مثل روخوانی با صدای بلند می شود.
با بالا رفتن سن احتمال دارد این اختلال خود به خود از بین برود. کودکان مبتلا به لالی انتخابی ممکن است با افزایش سن با انزوای اجتماعی بیشتری روبرو شوند. از پیامدهای عادی این اختلال، نقص شدید در عملکرد مدرسه ای یا اجتماعی است و مورد تمسخر و اذیت واقع شدن توسط هم کلاسی ها نیز از مشکلات این کودکان می باشد.
عوامل خطر خلق و خویی برای اختلال لالی انتخابی کامل مشخص نشده است اما حالت عاطفی منفی و سابقه ی کم رویی و گوشه گیری و اضطراب اجتماعی والدین می تواند از علل این اختلال باشد.از علل محیطی می توان گفت والدین کودکان مبتلا به لالی انتخابی به صورت بیش از حد از کودک خود حمایت می کنند یا بیش از حد کنترل کننده هستند. همچنین عوامل ژنتیکی نیز در بروز این اختلال موثر است.
درمان
برای درمان لالی انتخابی از تکنیک شکل دهی استفاده می شود. در این تکنیک، کودک به تدریج و آهسته تشویق به حرف زدن می شود. ابتدا برای تعامل غیر کلامی به او محرک های تقویت کننده می دهند. بعد برای گفتن بعضی اصوات (مثلا صدای هریک از حروف الفبا)، بعد برای گفتن کلمات، و بعد برای گفتن یک کلمه به او پاداش می دهند. روان شناسان معتقدند برای درمان لالی انتخابی درمان دارویی نیز موثر است.
